Βρίσκομαι αυτή την περίοδο στη Σόφια, μπήκα λοιπόν την Κυριακή στην γνωστή εκκλησία/αξιοθέατο της πόλης Αλεξάντερ Νέφσκι.
Δεν θα σταθώ στην επιβλητικότητα και μεγαλοπρέπεια που αποπνέει κάθε γωνιά της, θα τονίσω μόνο "το κάγκελλο της τρίχας μου" ακούγοντας τα ψαλσίματα: χορωδία επιπέδου όπερας, τενόροι, υψίφωνοι που ΕΠΕΒΑΛΑΝ την κατάνυξη, την αυτοσυγκέντρωση, την επιθυμία, είτε είσαι θρησκευόμενος είτε άθεος, να ζητάς αυτιά να ακούσεις...
Και σκέφτομαι τους δικούς μας ένρινους "βυζαντινούς" ψαλτάδες που, τουλάχιστον σε μένα, δημιουργούν την τάση φυγής: τί είδους κατάνυξη μπορούν να δημιουργήσουν τα μακρόσυρτα "α" που μας τρυπάνε τα αυτιά, οι λαρυγγισμοί στυλ "Καρρά" ("άστη να λέει") που οι περισσότεροι από αυτούς έχουν στο ρεπερτόριό τους σε σύγκριση με τις θείες μουσικές που θαυμάζουμε, όχι μόνο στις καθολικές, αλλά και στις ορθόδοξες σλάβικες εκκλησίες;
Και ΚΥΡΙΩΣ τί μανία που έχουν διάφοροι ορθόδοξοι "μουτζαχεντίν" (με έκπληξη άκουσα να λέει τα ίδια ο Χρήστος Γιανναράς) να δαιμονοποιούν δηλ. την δυτικού στυλ εκκλησιαστική ψαλμωδία ("δεν χρειάζονται φτιασίδια για να υμνήσεις το Θεό, η ψαλμωδία πρέπει να είναι λιτή") και να την θεωρούν περίπου σαν αιρετική όταν ψάλλεται από ορθοδόξους; Γιατί δηλαδή το ένρινο "γκάρισμα" των ελλήνων ιεροψαλτών θεωρείται "σωστό" και η χωρωδιακού τύπου ψαλμωδία είναι εξοβελιστέα από τους ελληνικούς ναούς;
Και αφού δεν χρειάζονται φτιασίδια όταν υπηρετείς το Θεό, τότε τί εξυπηρετούν τα χρυσοποίκιλτα άμφια, οι μήτρες και δεν συμμαζεύεται; Φαντάζομαι η ερμηνεία είναι ότι θέλουν να δείξουν ότι προσφέρουμε στον Δημιουργό ό,τι πολυτιμότερο έχουμε π.χ. χρυσό. Τότε γιατί να μην θεωρείται προσφορά το πηγαίο ταλέντο αυτών των ανθρώπων που με το ταλέντο τους πηγαίνουν τους πιστούς στα ουράνια; Εκκλησιαστικές μουσικές έγραψαν οι Μπαχ, Μπετόβεν, Μότσαρτ και έμειναν στην αιωνιότητα... Εδώ θα τους είχαμε αφορίσει ή διώξει...
Παρατηρώντας τα βλέμματα των Ελλήνων εκκλησιαζόμενων και συγκρίνοντάς τα με τα αντίστοιχα πιστών στη Σόφια κατάλαβα τί σημαίνει κατάνυξη...
10 σχόλια:
Δυστυχώς θεωρούμε τους εαυτούς μας ειδήμονες σε όλα, από την μουσική μέχρι τις επιστήμες και την πολιτική... Όλα τα σφάζουμε, όλα τα γνωρίζουμε, όλα τα έχουμε καλά καμωμένα. Όλοι οι άλλοι λαοί ήταν ...στα δένδρα όταν εμείς δημιουργούσαμε. Και, πανάθεμά μας, δεν ακούμε και τίποτα..
Μου γυρνάνε τα σωθικά όχι μόνο τα γκαρίσματα των ψαλτάδων αλλά και η αυταρέσκειά τους. Είναι σίγουροι πως ό,τι κάνουν είναι τέλεια καμωμένο, τα ίδια δηλαδή που πιστεύει ο Πάκης και ο παιδοβούβαλος...
Βρέθηκα κι εγώ πρόσφατα στη Σόφια. Είναι όμορφη πόλη, εύχομαι να περάσεις καλά!
http://ub0.cc/b/7V
Όσο γι' αυτό που λες, έχεις δίκιο. Η ακουστική του συγκεκριμένου χώρου είναι πολύ ιδιαίτερη. Και, όπως λες, ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ κατάνυξη.
Εδώ συνήθως η κατάνυξη ...διατάζεται!
Μάλλον κάποιοι τάχα μου δήθεν θρησκευόμενοι -αυτοί που δαιμονοποιούν κάθε δυτική επιρροή στην ορθόδοξη εκκλησία- δεν έχουν χρήματα να πάνε στα μπουζούκια και πάνε στην εκκλησία, που την βλεπουν ως υποκατάστατο αυτής της διασκέδασης. Συγγνώμη αν είμαι σκληρή, αλλά δεν μπορώ να καταλάβω πώς μπορεί κάποιος πρωί πρωί να ακούει τον κάθε ψάλτη (είτε φάλτσο είτε καλλίφωνο) και να του αρέσει ή έστω να μην τον ενοχλεί. Ακόμα και για τους ψαλτάδες εγώ πιστεύω ότι είναι αποτυχημένοι μπουζουκοτραγουδιστές. Όσο για τα άμφια και τα χρυσά τι να πω; Εδώ άλλοι άνθρωποι δεν έχουν να φάνε και οι παπάδες μας ντύνονται με χρυσοποίκιλτα άμφια! Κι ύστερα μας ζητάνε χρήματα για τους φτωχούς! Α ρε Βυζάντιο μας κατέστρεψες...
Αλεξιάννα, το πρόβλημα δεν είναι η μεγαλοπρέπεια του Βυζαντίου που, στην εποχή του συμβάδιζε με το μεγαλείο μιας αυτοκρατορίας (το ίδιο π.χ. είναι και στη Βιέννη!) αλλά ο μικρομεγαλισμός των σύγχρονων Ελλήνων που προσπαθούν να μιμηθούν τα του τότε Βυζαντίου.
Είναι σίγουρο πάντως ότι οι Έλληνες λατρεύουν αυτή τη μπουζουκομουσική, γιαυτό και δεν έχουμε σοβαρή όπερα, συγκροτήματα κλασσικής μουσικής κλπ.
Καλημέρα Γιάννη,
Στην Ελλάδα νομίζω ότι όχι μόνο δεν υπάρχει κατάνυξη (όχι σε όλους αλλά σε πολλούς) αλλά όλα έχουν διεκπεραιωτικό χαρακτήρα.
Στη Σόφια βλέπω αληθινή ευσέβεια σε αυτούς που πάνε στην εκκλησία.
Άννη μου, τί να πω, τα ξέρεις: συμφωνώ σε όλα...
Καλημέρα σε όλους,πήγα το 82,εντυπωσιάστηκα από την εκκλησία,δε θυμάμαι όμως αν τότε λειτουργούσε ως ναός ή ως μουσείο.
Θυμάμαι που δεν εβρισκα να πιώ ελληνικό καφέ,καλασικός νεοέλλην θεριακλής εγω,εσκασα δυο μερες για καφέ:)
Ακόμη τα σπίτια δεν ειχαν παντζούρια,τώρα έχουν;
Βασίλη λειτουργεί ως ναός.
Τα κτίρια πράγματι δεν έχουν πατζούρια και εξακολουθεί να είναι σπάνιος ο ελληνικός καφές...
Καλή σου μέρα!
Απλά εννοούσα ότι ίσως το Βυζάντιο κατέστρεψε την ορθόδοξη εκκλησία, από άποψη βέβαια αισθητικής γιατί σε άλλους τομείς μπορεί να την ωφέλησε πολύ, δεν ξέρω. Της αφαίρεσε πάντως κάθε ψήγμα ταπεινοφροσύνης και τη συνέδεσε στο μυαλό κάθε Έλληνα με το μεγαλόπρεπο, το πλουσιοπάροχο, όταν άλλοι άνθρωποι δεν έχουν να φάνε. Αν πούλαγε η εκκλησία όλα αυτά τα κιτς άμφια, τις μήτρες και τα χρυσοποίκιλτα αντικείμενα σίγουρα θα βοηθούσε πολλούς συνανθρώπους μας. Κι ας έχανε τη δήθεν μεγαλοπρέπεια του Βυζαντίου. Όσο για τη Βιέννη που λες, συγγνώμη αλλά η πόλη αυτή επιβάλλει τη μεγαλοπρέπειά της με την αισθητική της, η οποία έχει παραμείνει αναλλοίωτη τόσα χρόνια, και όχι με φτηνά μέσα εντυπωσιασμού.
Δημοσίευση σχολίου